STRATEJİK PLANLAMA
Sabri ÇİĞDEM
Dz.Yük.Müh.Alb (E)
STRATEJİK PLANLAMA ve STRATEJİK YÖNETİM
Neden Planlama?
Planlama değişim ihtiyacının gereğidir.
Formel planlama kavramlarının yerleştiği 1940’lı yıllara bakıldığında, planlamanın, önemli değişimlerle-genellikle teknolojik- karşı karşıya kalan endüstrilerde, değişimle düzenli bir şekilde baş edebilmenin bir gereği olarak ortaya çıktığı görülmektedir. Günümüzde “değişim” her alanda temel bir gereksinim olarak ortaya çıkmaktadır. Gelecek her an bir şeylere gebedir. Dolayısıyla planlama her yerde vardır. Hatta denebilir ki, başarı ile, planlama yeteneği birbiri ile özdeştir.
Gerçekte kurumlar, hali hazırda iyi yaptıklarını düşündükleri şeylerin, gelecekte de aynısını yapmayı düşünüyorlarsa planlama gereğinden bahsedilemez. Planlama değişim ihtiyacının bir gereğidir.
- Planlamanın amacı, belirli bir dönem sonunda, en uygun sonuçları sağlama olasılığı yüksek eylemleri hemen başlatabilmektir.
Peter Drucker, “Planlama bugün verilen kararların geleceği ile ilgilenir.” demektedir. Diğer bir deyişle planlama; yalnızca bugün değil, gelecekte de en uygun sonuçlara yol açacak eylemlerin kararlarını şimdiden vermemize yardımcı olur.
Yukarıdaki tanımda “belirli bir dönem” ile kastedilen, şirketimiz veya kurumumuz için yaratmayı düşündüğümüz geleceği yeterince kontrol altında tutabilecek uzunlukta bir süre olarak düşünülmektedir.
- Planlama, bir yön belirlemesi ve muhafazası yoluyla, söz konusu yönde ilerleme sağlanması için sürekli ve istikrarlı çalışılmasını mümkün kılan bir tekniktir.
Yukarıdaki tanımda “yön” ile, nerede olunduğu, nereye gidilmek istendiği (hedefler), hedeflere nasıl ulaşılması gerektiği, nelerin gerekli olduğu sorularının tümü kapsanmaktadır.
Planlamanın sürekli bir süreç olduğu yine tanım içinde verilmektedir. Planlamanın başarılı olması için, üzerinde çalışılmasının yani uygulanmasının gerekliliği vurgulanmaktadır.
Olayların altında kalmamak, ezilmemek, köşeye sıkışmamak, iş işten geçtiğinde ne yapılacağını düşünmemek istiyorsak; planlama gerekli bir teknik olarak karşımıza çıkmaktadır.
Şurası da bir gerçektir ki, krizden krize yönetim yapmak ve sürekli yangın söndürmek yerine, ne yaptığını bilerek çalışmak daha mutluluk veren, daha az yorucu bir yaklaşım tarzıdır.
Planlama, sınırlayıcı değil, yönlendiricidir.
Planlama, sıkı kontrolleri içeren bir hesap verme yöntemi olarak algılanmamalıdır.
- Planlama, alışılagelmişi sorgular, yaratıcılığı cesaretlendirir.
Stratejik
“Stratejik” kelimesi bütünleşmiş bir şey ya da planlanmış bir etki içersinde büyük öneme sahip olan biçiminde tanımlanabilir. Burada bahsedilmeyen bir özelliğe dikkat edin: Zaman boyutu. Pek çok insan “stratejik” terimini duyduğunda “uzun dönemden” bahsedildiğini düşünür. Terime karşı diğer bir genel tepki kapsamın geniş olduğu fikridir. Bazıları terimi kazanma ile ilişkilendirebilir, bu “planlanmış etkinin” bir örneği olarak düşünülebilir.
Stratejik bir hareket, bir amaca ulaşmak için ölçülebilir bir yolla katkıda bulunulan harekettir. Stratejik harekete bir örnek, toplam maliyet ya da birim maliyet gibi finansal bir hedefi karşılamak yerine müşteri gereksinimlerini karşılamaya odaklanmaktır.
Stratejik Planlama/ Stratejik Yönetim Tanımı
- Stratejik planlama, bir organizasyonun öncü üyelerinin geleceğini tasavvur ettiği ve şekillendirilen geleceğe ulaşmak için gerekli prosedür ve işlemlerin geliştirildiği bir süreçtir. (L. D. Goodstein )
Yukarıda verilen tanımlar birbirlerini tamamladıkları için birlikte verilmiştir. Stratejik yönetim; stratejilerin planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi aşamalarının tümünü ihtiva ettiği için daha kapsamlı bir kavram olarak görülmektedir.
Geleceğin tasavvur edilmesi, uzun dönem planlaması kavramından çok farklıdır. Kastedilen geçmişe yönelik istatistiki verilerin ve eğilimlerin geleceğe ekstrapole edilmesi değildir.
Kastedilen yalnızca geleceğin öngörülmesi veya tahmin edilmesi girişimi de değildir. Geleceğin tasavvur edilmesi, geleceğin bazı yönlerinin bugünden yapacaklarımızla etkilenebileceği ve şekillendirilebileceği inancını da içermektedir
