“MUASIR MEDENİYETLER DÜZEYİNE ULAŞMALIYIZ”
“HAYATTA EN HAKİKİ MÜRŞİT İLİMDİR, FENDİR”
ATATÜRK
Bundan önceki ikinci ve üçüncü yazılarımda BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ve OECD de bilim teknoloji ve inovasyon konusunun nasıl ele alındığını özetle anlatmıştım. Bu kez bir alt düzeye inerek ve SAVUNMA ALANINA daralarak NATO nun yaklaşımına bakacağız.
Konuyu yine hiyerarşik bir yapı içinde yukardan aşağı ele alacağım.
1.NATO NUN OLUŞUM AMACI
Özetle şu şekilde ifade ediliyor;
“NATO’nun amacı, üyelerinin özgürlük ve güvenliğini siyasi ve askeri yollarla garanti altına almaktır.
SİYASİ- NATO demokratik değerleri teşvik eder ve üyelerin sorunları çözmek, güven inşa etmek ve uzun vadede çatışmayı önlemek için savunma ve güvenlikle ilgili konularda danışmalarına ve iş birliği yapmalarına olanak tanır.
ASKERİ- NATO, anlaşmazlıkların barışçıl şekilde çözülmesine kararlıdır. Diplomatik çabalar başarısız olursa, kriz yönetimi operasyonlarını üstlenecek askeri güce sahiptir. Bunlar, NATO’nun kuruluş anlaşmasının toplu savunma maddesi uyarınca- Washington Antlaşması’nın 5. Maddesi veya Birleşmiş Milletler yetkisi altında, tek başına veya diğer ülkeler ve uluslararası örgütlerle iş birliği içinde yürütülür.
Burada “…savunma ve güvenlikle ilgili konularda danışmalarına ve iş birliği yapmalarına olanak tanır.” İfadesi en genel anlamda iş birliğini vurguluyor.(1)
Amaca yönelik bir planlama mekanizması ve süreci var.
2.NATO SAVUNMA PLANLAMA SÜRECİ (NATO DEFENCE PLANNING PROCEDURE – NDPP)
Planlamanın özünü oluşturan ise,(1)
“NDPP aracılığıyla NATO, ihtiyaç duyduğu yetenekleri belirler ve bunların geliştirilmesini ve Müttefikler tarafından edinilmesini teşvik eder.”
“Müttefikler, ulusal kalkınma planlarının, yeteneklerin ve özellikle NDPP tarafından istenenlerin uygulanmasını desteklemesini sağlamaya kararlıdır.”
İfadeleri.
NDPP nin kapsaması öngörülen alanlardan birisi de bilim ve teknoloji olarak belirlenmiştir.
Neden bu alan da kapsanıyor?
“Hızla gelişen ve küresel olarak genişleyen teknolojik ortam, NATO’nun ve Milletlerin karşı karşıya olduğu giderek daha karmaşık hale gelen güvenlik ortamıyla birleştiğinde, İttifak için yeni bir bilim ve teknoloji (S&T) Stratejisinin geliştirilmesini zorunlu kılıyor.”
NATO BTI YAPISININ BİRİNCİL GÖREVİ:
“İttifak’ın temel görevlerini desteklemek için ileri bilimsel bilgi, teknolojik gelişmeler ve yenilikleri üreterek, paylaşarak ve kullanarak NATO’nun bilimsel ve teknolojik avantajını sürdürmek.”
Şeklinde belirlenmiş.
NDPP kapsamında bu alanda ulaşılması öngörülen hedefler;
“NATO’nun geleneksel teknolojik avantajını sürdürmeye yardımcı olacak üç kapsayıcı hedef:
• (1) yetenek gelişimini hızlandırmak;
• (2) zamanında, hedefe yönelik tavsiyelerde bulunmak; ve
• (3) ortaklıklar yoluyla kapasite oluşturmak.”(2)
3.BTI kazanımları
NATO’nun BİLİM VE TEKNOLOJİ Stratejisinin 2013 yılında yayınlanmasından bu yana, İttifak’ın bilgi birikimi ve teknolojik avantaj oluşturan konular;
• çift kullanımlı teknoloji,
• ticarileştirme
• teknolojinin küresel çapta yayılması,
• ayrıca sivil sektör yatırımlarında ve denizaşırı araştırma ve geliştirmede artış.
4. BTI Faaliyetlerinin kapsamı
Şunları içermekte;
- Bilimsel araştırma, teknoloji geliştirme,
- Sistem Mühendisliği,
- Prototipleme ve gösterim (demonstrasyon),
- Operasyonel araştırma ve analiz
- Bilimsel yöntemle bilginin sentezi, entegrasyonu ve doğrulanması.
- Geniş ölçüde fiziksel, biyolojik, davranışsal, gezegensel ve biçimsel bilimler.
5. NATO’nun bilim ve teknoloji çalışmalarının değerleri
BIT paylaşımı üye ülkelere ne gibi değerler katıyor?
- BIT çalışmalarından oluşacak çeşitli maliyetlerin ortak bölüşümü
- Üye ülkelerin bilim adamları, analizcileri ve mühendislerine öğrenme ve kendilerini geliştirme fırsatı yaratması. Oluşan teknolojik yeniliklerin askeri kapasitelerle ve operasyonel faaliyetlerle bağlantısını daha iyi anlamalarını sağlaması.
- Ortak tasarım yaklaşımları ile üye ülkelere ortak standartlar ve senkronize çözümler sağlanabilmesi.
- Çalışmaların geniş bir çevrede değerlendirilmesi nedeniyle kalite güvencenin yükseltilmesi
- Yaratılan ortak B I T kültürü araştırmaları ve iş birliği ile inovasyonu özendiren ve geliştiren bir ortam yaratılmış olması
6. Çağımızın karakteri gereği NATO birlikleri bilimsel bilgi, teknolojik inovasyon ve sağlam tavsiyeler konusunda artan bir gereklilik duymakta. Bu bakımdan her üye ülkenin silahlı kuvvetleri, endüstrisi ve akademilerinden bilimsel ve teknolojik alanda tam desteğe gereksinim var.
7. NATO’nun ortak çekirdek hedefleri:
- Ortak savunma
- Kriz yönetimi
- Ortak güvenlik
7.1Bu hedeflere ulaşmak üzere;
Kapasite gelişiminin hızlandırılması
8. BTI ÖRGÜTÜ
8.1 STO (SCIENCE TECHNOLOGY ORGANISATION), NATO Bilim ve Teknoloji Kurulu (STB) tarafından yönetilir. Kurul, STO ise bilimsel ve teknik komiteleri yönetir.
8.2 üç yürütme organı:
• İtalya, La Spezia’daki Denizcilik Araştırma ve Deney Merkezi (Centre for Maritime Research and Experimentation – CMRE),
• Paris, Fransa’daki İş birliği Destek Ofisi; (Collaboration Support Office)
Brüksel, Belçika’daki NATO Karargahında Bilim Şefi Ofisi (Chief Scientist Office)
• Bilim şefi, STB’nin başkanı ve Kuzey Atlantik Konseyi’nin kıdemli bilim danışmanıdır.
• Ulusal ve NATO organlarından üyelerden oluşan bilimsel ve teknik komiteler, NATO’nun ortak bilim ve teknoloji faaliyetlerini yönetir ve yürütür.
8.3 CMRE, denizcilik alanına odaklanan bilimsel araştırma ve teknoloji geliştirmeyi organize eder ve yürütür ve İttifak’ın savunma ve güvenlik ihtiyaçlarını karşılamak için yenilikçi çözümler sunar.
CMRE hem NATO’nun hem de araştırma kuruluşları ve endüstri gibi müşterilerin doğrudan yararına uygulamalı bilimsel ve mühendislik araştırmaları yürütür. Merkez, bilim ve teknoloji çözümlerinin denizde keşfedilmesini ve geliştirilmesini sağlayan NATO’nun iki araştırma gemisini işletmektedir. Bu, NATO’nun temel ilgi alanlarında benzersiz ve uzmanlaşmış araştırmaların yürütülmesine olanak tanır. CMRE’nin mühendislik yeteneği, denemelerde ve askeri deneylerde kullanım için konsept prototiplerin hızlı bir şekilde kullanılmasını sağlar. Merkez ayrıca NATO genelinde kullanılmak üzere özel bir bilim platformu ve yayınlardan oluşan bir bilimsel ve mühendislik bilgi tabanına sahiptir.(3)
9.Amaçlara ulaşmak için eylemler
9.1 Bilim ve teknoloji alanında ön sırada yer alabilmesi için
NATO küresel bilim ve teknoloji ortamında süratle değişen ortamda, en erken zamanda farkındalık sağlamak durumunda.
Science and Technoloji Watch and Horison Scanning gibi özel guruplar ile yeni teknoloji oluşumundan itibaren yakından izleniyor. Bilim ve teknoloji dünyası, küresel ve özellikle ticari yatırımlar üzerinde geliştiğinden, NATO küresel olarak endüstri, akademi partnerleri ve Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler gibi örgütlerle de iş birliğini arttırmakta bunun için ortak deneyler, tatbikatlar ve eğitim imkanları geliştirilmekte.
9.2 NATO Industrial Advisory Group , STO yı endüstriyel alandaki gelişmelerden haberdar etmekte. Geliştirilen Prototipler ve teknolojik demonstrasyonlarla bunların geçerliliklerinin sınanması yapılmakta ve CMRE ye sonuçlar aksettirilmektedir.
9.3 Müttefik karar alma süreci, politikalardan uygulamalara tedarikten yatırıma kadar değişik alanlarda olabilmekte, bu alanlardaki kritik kararlarda bilim ve teknik çalışmalarıyla edinilen bilgiler Karar süreçlerini destekleyerek daha verimli kılmaktadır NATO merkez karargahında bulunan BİLİM ŞEFİ periyodik rapor ve güncellemelerle üst düzey yöneticiler ile NATO komitelerini aydınlatmaktadır.
10. NATO 2020 – 2040 SÜRECİ BTI RAPORU
10.1 NATO BTI alanının kritik rolünü dikkate alarak Bilim ve teknoloji çabalarına özel olarak odaklanmayı amaçlamış ve bu bağlamda bir RAPOR hazırlamıştır (5).
Rapor NATO bünyesinde şunları sağlayacaktır:
- Üst düzey, EDT’ler (EMERGING AND DISTRUCTIVE TECHNOLOGIES) tarafından sunulan tehditler ve fırsatlar hakkında bir genel bakış sağlanması;
- Personel düzeyinde, gelecekteki askeri kavram ve yeteneklerin tasarımına rehberlik etmeye yardımcı olma,
- Genel olarak, politika yapıcılara İttifak güçlerini ve NATO girişimini gelecekteki güvenlik ortamında NATO misyonunun başarısı için hazırlamada yardımcı olma.
10.2 Birbiriyle oldukça ilişkili sekiz EDT alanı, önümüzdeki 20 yıl içinde başlıca STRATEJİK DÖNÜŞTÜRÜCÜ olarak kabul edildi. İlk yedi EDT Ekim 2019’da Savunma Bakanları tarafından onaylanırken, sekizinci (Malzemeler) STO tarafından gelecekte değerlendirilmek ve geliştirilmek üzere bir alan olarak eklendi. Bu alanlar ya şu anda gelişmenin yeni aşamalarındadır ya da hızlı bir devrimsel gelişim sürecinden geçmektedir.
10.3 Odaklanılan EDT’ler şunlardır:
Veri
Yapay Zekâ (AI)
Kendiliğinden çalışan sistemler (AUTONOM)
Uzay
Hipersonik
Kuantum
Biyoteknoloji
Malzemeler
10.4 NATO ‘nun kendi ifadesi ile ;
“ Ortaya çıkan (Developing) veya yıkıcı teknolojilerde (EDT) NATO, önceki 70 yılda sahip olduğu entelektüel, teknolojik, bilimsel ve yenilikçiliği sürdürmek istiyorsa, bu gelişmeleri, bunların potansiyel kullanımını ve operasyonel ve stratejik etkilerini tam olarak anlaması gerekecektir. Ayrıca, mevcut eşsiz finansal ve entelektüel sermayeden yararlanarak, ilişkili tehditlere ve fırsatlara uyum sağlamak için tüm ittifakı yaratıcı bir şekilde devreye sokması gerekecektir.”
11. PROJELER
Uluslararası koordinasyon ve iş birliği ile savunma alanında geliştirilen birçok proje bulunuyor. Bu projeler TECHNOLOGY IN ACTION paketleri ile yürütülerek sonuçlandırılıyor.
Bunlardan birkaçı örnek olarak aşağıda yer alıyor;
Hipersonik Teknolojiler
Hipersonik teknolojiler, ses hızının beş katından daha hızlı seyahat etmeyi sağlayacak. Bu, doktrin ve gelecekteki askeri operasyonların yürütülmesi üzerinde güçlü bir etkiye sahip olabilir, çünkü şu anda hipersonik araca karşı etkili bir savunma sistemi bulunmamaktadır.
NATO da Komuta ve Kontrolü Desteklemek için Uyarlanabilir Bilgi İşleme
Askeri operasyonel görev bağlamlarında, araçlar ve askeri personel, bilgi almak ve işlemek için her zamankinden daha fazla BT ve iletişim cihazına sahiptir, ancak bağlantı her zaman garanti edilemez. Bu nedenle, NATO STO, verilerin taşınmasına izin verecek bir altyapı ve veri depolama, işleme ve bağlantı kullanılabilirliğini eşleştirmek için yeni kontrol stratejileri üzerinde çalışıyor.
NATO ordularında enerji verimliliğini artırma
NATO, uzun mesafeler ve sürekli mevcudiyet içeren görevlerde arzın hayati rolünün her zaman bilincindedir. Bu nedenle NATO STO, İttifak dışındaki enerji kaynaklarına bağımlılığı azaltmaya odaklanan sınırlı kaynaklardan en iyi şekilde yararlanmak için enerji verimliliğine odaklanan Girişimler yürütüyor.
Solar Portable Alternatif ve teknik ve İletişim Enerji Sistemi operasyonel çözümleri aracılığıyla enerji verimliliğini artırmak.
(Bu konuya ayrı bir önem vermekteyim.Bir dizi yazı yayımlamıştım.
Merak eden arkadaşlar örneğin bu yazıma bakabilirler.)
DEVAMI GELECEK…
KAYNAKÇA:
1.NATO DEFENCE PLANNING PROCESS
https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_49202.htm
2.NATO SCIENCE & TECHNOLOGY STRATEGY
https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/pdf_2018_07/20181107_180727-ST-strategy-eng.pdf
3.NATO SCIENCE AND TECHNOLOGY ORGANIZATION
https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_88745.htm
4.PO (2013)0020, NATO Science & Technology Strategy, January 2013.
5.NATO ST TECHNOLOGY TRENDS REPORT
